Delta Świny

Delta Świny z wzgórza Zielonka – By Fridolin freudenfett (Peter Kuley) (Own work) [CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons

Delta Świny to kraina kilkudziesięciu mniejszych i większych podtopionych wysp porośniętych mozaiką szuwarów, łąk oraz zarośli, w której mieszają się słone wody Bałtyku oraz słodkie wody Odry wpływające do Zalewu Szczecińskiego.

Obejmuje on obszar delty wstecznej cieśniny Świny, wraz z sąsiednimi kanałami, akwenami i wyspami. W skład delty wchodzi szereg małych wysp o łącznej powierzchni około 3650 ha. Nazwane wyspy to: Uznam, Wolin, Karsibór, Karsiborska Kępa, Bielawki, Wielki Krzek, Wydrza Kępa i wiele innych. Znajdują się na nich najbardziej rozległe w Polsce kompleksy łąk solniskowych. Większość wysp to podmokłe, niezamieszkane i w większości niezagospodarowane tereny, tylko na niektórych utrzymuje się wypas krów i koni. Wyspy powstały w wyniku akumulacji piasku i mułu, gdy wody rzeki Świny, osadzały go pchane wstecznym prądem podczas tzw. cofki gdy na morzu szaleją silne sztormy z wiatrem wiejącym z kierunku północnego oraz torfu trzcinowego i turzycowo-trzcinowego. To zjawisko powoduje, że nisko położone wyspy są stale pod wpływem słabo zasolonych wód. W wyniku tych różnorodnych, naturalnych procesów jak również pod wpływem długotrwałego użytkowania przez człowieka ukształtowały się tutaj cenne zbiorowiska roślinne. Większość otwartych powierzchni zajmują słonawy, półszuwary halofilne i szuwary właściwe. Niewielkie ilości lasów znajdujących się w ostoi to przeważnie olsy, nadmorskie bory bażynowe, lasy brzozowo-dębowe i bukowo-dębowe. Ocenia się, że delta ma około trzech tysięcy lat.

Znaczna część delty leży w granicach Wolińskiego Parku Narodowego. Wyspy Karsiborska Kępa i Bielawki stanowią tzw. społeczne rezerwaty, czyli poddany ochronie przez OTOP czyli Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Przedmiotem ochrony prowadzonej przez tą organizację są ptaki i szata roślinna. Na całym obszarze delty wstecznej obowiązuje strefa ciszy. Zakazuje się uprawiania sportów motorowodnych i poruszania łodziami z napędem spalinowym. Jest to także strefa niedostępna dla sportów lotniczych (głównie motolotni i lotni).

Najlepszym miejscem na podziwianie rozległej panoramy na deltę Świny jest ze wzgórza Zielonka w Lubinie koło Międzyzdrojów.

Na tym obszarze gnieździ się blisko 150 gatunków ptaków, m.in.: biegus zmienny, ohar, błotniak łąkowy i zbożowy, bączek, mewa żółtonoga, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa rzeczna i białoczelna, a w czasie przelotów spotkać można wielotysięczne stada gęsi, kaczek i ptaków z rzędu siewkowych (ostrygojad, sieweczka obrożna, batalion, kulik wielki, rycyk i krwawodziób). Na wyspach delty wstecznej występują z rzadkich gatunków roślin: kłoć wiechowata, turówka wonna oraz szereg gatunków roślin solniskowych (halofitów): babka pierzasta, świbka nadmorska, sit Gerarda, mlecznik nadmorski, czosnek kątowaty, muchotrzew solniskowy, aster solny.

W Delcie Świny można popływać kajakiem utworzono tu bowiem Szlak Kajakowy 44 wysp. Początek szlaku znajduje się w ośrodku wypoczynkowo-wędkarskim “Marina” w Karsiborze, gdzie można wypożyczyć kajak.