Fort Anioła – źródło: www.swinoujscie.it

Historia fortyfikacji w Świnoujściu sięga XVII-tego stulecia. Pierwsze umocnienia zbudowano  przeciwko Szwedom i Duńczykom, następnie Świnoujściem władali Szwedzi i to oni zaczęli  rozbudowę umocnień. W roku 1721 Świnoujście znów było w rekach Prus. Świnoujście otrzymało prawa miejskie i status portu morskiego. W czasie wojen napoleońskich na początku XIX wieku stacjonowali tu Francuzi.

Do połowy XIX stulecia umocnienia były drewniane, w 1854 roku rozpoczęto budowę redutowego fortu obronnego Werk II na zachodnim brzegu kanału portowego. Później rozpoczęto budowę dwóch fortec artyleryjskich – powstał kompleks już murowanych umocnień. W 1863 roku Świnoujście zostało ogłoszone pruską twierdzą morską 3 rangi.

Twierdza przeżywała kolejne konflikty aż do powstania w 1871 Rzeszy Niemieckiej – zlecono wtedy modernizacje wszystkich umocnień w Świnoujściu. Kolejny etap rozbudowy to początkowe lata XX wieku. Pojawiły się wtedy betonowe bunkry, do umocnień zaczęto wykorzystywać masowo stal, a na kanale portowym zamontowano pływającą zagrodę. Na wschodnich brzegach Świny zainstalowano wyrzutnie torped, a w porcie stacjonowały ciężkie okręty wojenne.

Wraz z wybuchem I Wojny Światowej Świnoujście było już mocno ufortyfikowane i przez cały okres jej trwania nie doszło do działań wojennych w Świnoujściu.

Ostatnia modernizacja fortyfikacji Świnoujścia miała miejsce przed wybuchem II Wojny Światowej. Wprowadzono tu nowoczesną artylerię, środki łączności a nawet stanowiska radarowe. Powstały również nowe koszary, stanowiska cumownicze dla okrętów wojennych. Jednocześnie Świnoujście stało się największą na Bałtyku bazą U-bootów.

To ze Świnoujścia w sierpniu 1939 roku wypłynął do Gdańska pancernik „Schleswig Holstein” z kompanią szturmową marynarzy na pokładzie. Przez całą wojnę zaopatrywano tu okręty, dokonywano  napraw a także szkolono personel marynarki. Prowadzono w tym miejscu wiele prac doświadczalnych z nowymi rodzajami broni. Twierdza Świnoujście leżała z dala od działań wojennych i jedynym zagrożeniem stały się dla niej od roku 1943 alianckie naloty. W marcu 1945 r grupa prawie 700 amerykańskich samolotów zbombardowała port i miasto, powodując wielkie zniszczenia głównie dzielnic mieszkaniowych. Zginęło około 22 tysiące ludzi, głównie uchodźców z Prus Wschodnich.

Następnymi „włodarzami” fortu byli żołnierze radzieccy. Stacjonowali oni we wszystkich fortach do 1961 roku, a w Focie Anioła aż do 1992 roku – to jest do chwili wycofania Armii Radzieckiej z Polski.

Po dziś dzień zachowały się trzy z czterech wybudowanych w XIX wieku fortów (Fort Wschodni zwany Fortem Gerharda – znajdujący się w pobliżu latarni morskiej, Fort Zachodni – fort Anioła i Zachodni Fort Nadmorski Artyleryjski). Wszystkie znalazły obecnie gospodarzy i udostępnione są do zwiedzania dla turystów.